Blog

Renta planistyczna – czym jest, kto płaci i jaka jest jej wysokość?

18/12/2018

Renta planistyczna znana również jako opłata planistyczna, to forma daniny publicznej, która jest płacona przez właściciela na rzecz gminy. Głównym założeniem renty planistycznej jest rekompensata udzielona gminom za wydatki związane z uchwalaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Opłata ma charakter jednorazowy, a jej wysokość zależy od kilku czynników. Obowiązek zapłaty spoczywa na właścicielu, który zbywa całą działkę lub jej część objętą nowym planem.

Wielu właścicieli nieruchomości o rencie planistycznej dowiaduje się dopiero po sprzedaniu działki. Po pewnym czasie od tego momentu otrzymują oni bowiem decyzję odnośnie wysokości opłaty należnej gminie.

Renta planistyczna 2019: co należy o niej wiedzieć?

Aby uniknąć nieprzyjemnego zaskoczenia związanego z otrzymaniem decyzji o obowiązku zapłaty – często niemałych – pieniędzy urzędowi gminy po sprzedaniu działki, warto dowiedzieć się, jakie zasady obowiązują w kwestii opłaty planistycznej. Normuje je art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003. Wynika z niego, że obowiązek zapłaty powstaje jeżeli wartość działki wzrosła wskutek uchwalenia lub zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a właściciel zbywa działkę w całości lub w części. Bardzo często dzieje się tak, kiedy nieruchomość zostaje przekształcona z działki rolnej na budowlaną.

Wiele osób zastanawia się, jak wygląda kwestia „renta planistyczna – darowizna”? Mimo że istnieje wiele teorii, to należy zakładać, że w świetle obowiązującego prawa podstawą do pobierania opłaty planistycznej jest każde zbycie własności nieruchomości. Każde, czyli odpłatne (sprzedaż), jak i nieodpłatne (darowizna).

Jeśli chodzi natomiast o kwotę renty planistycznej, to w tym przypadku podstawę prawną do jej ustalenia są postanowienia zawarte w uchwale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wysokość kwoty jest określana procentowo i nie może przekroczyć 30% wzrostu wartości nieruchomości. Z racji tego, że w ustawie jest określona jedynie górna wysokość opłaty, to ostateczna decyzja stawki procentowej należy do rady gminy.

Renta planistyczna 2018: założenia kontra rzeczywistość

W założeniu oprócz rekompensaty dla gmin za poniesione koszty przy uchwalaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, renta planistyczna ma być zachętą dla gmin do wyzbywania się gruntów, które mogą być przeznaczone pod różnego rodzaju inwestycje. Pierwotne założenia nie do końca sprawdzają się jednak w rzeczywistości. Eksperci opłatę planistyczną określają mianem „martwej instytucji”. Wszystko dlatego, że właściciele działek znaleźli sposoby na obejście obowiązujących przepisów.

Kluczową kwestią jest czas, jaki gmina ma na egzekwowanie opłaty planistycznej (5 lat). Jeśli w ciągu pięciu lat przedstawiciele urzędu nie wystąpią o to do właściciela wówczas sprawa zostanie przedawniona. Jak możemy przeczytać w wielu artykułach dziennikarskich, powszechną praktyką jest zawieranie przez właścicieli umowy przedwstępnej na sprzedaż nieruchomości, a do podpisania umowy właściwej dochodzi dopiero po pięciu latach. Między innymi w związku z takimi praktykami w planach są zmiany w przepisach, które mogą nawet zakładać zastąpienie renty planistycznej innym rodzajem opłaty.